endiseliperi

Dün akşam, önceki gün gibi, Bora"nın benim için hazırladığı koltuğa oturmuş yine aynı kitaba, Michel Tournier"in Cuma ya da Pasafik Arafı kitabına devam ederken bir anda umutsuzluğa kapıldım. Çok ama çok hoşuma giden paragraflar vardı ve bazılarını sesli olarak Bora"ya okuyordum da bazı yerleri hiç anlamıyordum. Okuma tarihinde felsefe konusunda acayip çuvallamıştım. Bora, "anlamak zorunda değilsin, neden dertleniyorsun ki?" dedi. "Ben de dürüst bir okur olmak istiyorum," dedim. "Böylece unutmam hem". İki tür okuma yapabileceğim önerisinde bulundu Bora. Ya bir yazarın tüm kitaplarını kronolojik olarak okuyacak ve onun yaptığı göndermeleri, yine kendisinden öğrenecek ya da gönderme yaptığı diğer yazarların eserlerini de okuyacaktım. Yani, elimdeki şu kitabın ideal okuyucusu olmak için Spinoza, Hegel, Levi-Strauss da okumalıyım. Ama böyle bir adanmışlık için hem geç kaldım hem de ilgi alanım çok dağınık. Bora bir dikiş makinası metni çeviriyordu akşam. Yanıp tutuştum sahip olmak için. Onunla çiçek motifleri ve ismin ilk harfleri ile süslenmiş bez kitap kapları, kalın kaliteli kağıtlara yapıştırılarak kartpostal haline sokulmuş işli küçük bezler, kolalayıp sertleştirdiğim bez kitap ayraçları, gönlümce biçimlendirdiğim perdeler, abajurlar hatta çantalar dikebilirdim.

Hem yemek yapmayı iyice öğrenmek istiyorum. Sonra sabahları yürüyüşe çıkmayı, evi süper temiz ve düzenli tutmayı... ben böyle hiç bir kitabın ideal okuyucusu olamam! o kadar vaktim yok ki.

Aşağıda, okuduğum kitaptan, beğendiğim bir bölüm var. Bu bölüm, ekmek tariflerini çok severek okuduğum, bu yıl sitesini çok sık ziyaret edeceğim, son ekmeğini bana ithaf eden Binnur için.

Cuma ya da Pasifik Arafı
Michel Tournier, Ayrıntı Yayınları, S: 66

“Bu sabah ilk kez hamurumu yoğururken, hayatın karmaşası ile silinip gitmiş, ama tecrit edilmişliğimin yeniden mezarından çıkarttığı bazı görüntüleri içimde dirilttim. Babam bana ilerde hangi meslekle uğraşmak istediğimi sorduğunda on yaşında olmalıydım. Hiç tereddütsüz cevap verdim: Fırıncı. Bana ciddiyetle baktı ve başını şefkatli bir onaylama hareketi ile ağır ağır salladı. Hiç kuşku yok ki bu alçakgönüllü meslek, onun kafasında özellikle bedenin ve aynı zamanda Hıristiyan geleneğine göre ruhun besini olan ekmeğe bağlı olan bütün simgeler sayesinde –bir taraftan Quaker öğretisine olan bağlılığından dolayı hiç kuşkusuz ki reddettiği bir çeşit kutsal saygınlık taşıyordu."

“Benim için ise çok başka bir şey söz konusuydu; Ama o zamanlar, ekmekçiliğin benim gözümde parlayan itibarının anlamını açıklamak konusunda pek de kaygı duymuyordum. Her sabah, okula giderken, bir hava deliğinin önünden geçerdim: Sıcak, anaç, neredeyse şehvetli nefesi beni o zaman ilk kez çarpmıştı ve o zamandan itibaren, bu nefes , onu kapalı tutan parmaklıklara uzun süre asılı beni alıkoyuyordu. Dışarıda şafağın nemli karanlığı, sonunda düşmanlık dolu okulun ve kaba öğretmenlerin bulunduğu çamurlu sokak vardı. Beni içine çeken nar gibi kızarmış mağaranın içinde, -gövdesi çıplak ve yüzü hafifçe “pudralanmış”- bir fırıncı çırağını vargücüyle hamurun sarışın kütlesini yoğururken görürdüm. Her zaman maddeleri şekillere tercih etmişimdir. Elle dokunmak ve solumak benim için, görmek ve duymaktan daha heyecan verici ve daha içe işleyen öğrenme biçimleridir. Bu özelliğin ruhumun soyluluğu ile ilgili olumlu şeyler söylemediği kanısındayım., ancak yine de bunu alçakgönüllükle itiraf ediyorum. Benim için renk, yalnızca bir sertlik ya da yumuşaklık vaadi, şekil ise yalnızca ellerimin arasındaki bir esneklik ya da katılığın habercisidir. Oysa ki hamur teknesinin dibinde kendini yarı çıplak bir adamın sarılmalarına bırakan bu ılık ve şehvetli, başsız büyük gövdeden daha konuksever, daha yumuşak bir şey düşünemiyordum. Şimdi artık biliyorum, kafamda ekmek somunu ile fırıncı çırağı arasında garip evlilik törenleri kuruyordum ve hatta ekmeğe, bir bahar kokusunu andıran ve misk kokulu bir tat verecek yeni bir tür mayanın düşünü kuruyordum."