endiseliperi

KİTAP FALI: Mucizevi Varlıklar Kitabı-Borges
Mitos Yayınları II. Baskı

Borges’in Mucizevi Varlıklar Kitabı’nın her sayfası keyifli, şaşırtıcı, nükteli, eğlenceli, korkutucu fallarla dolu. Baskısı tükenmiş. İletişim haklarını almış; tekrar basacak mı, bilmiyorum. Bulursanız, hiç düşünmeden alın, derim. Almışken, Flaubert'in Ermiş Antonius ve Şeytan'ını da alın, sonrasında okumak için. Vaktiniz varsa ve eliniz değmişken hep ertelediğiniz Dante'nin Cennet Cehennem Araf'ını da okuyun bence. Ben Lawrence Block'ın Av peşindeki Hırsız'ına başlamamış olsaydım bu programı uygulayacaktım (Ayıp ediyorum şimdi gerçekten, biliyorum ama benim için polisiye kitaplar çikolata gibidir. Elimden bırakamam şu an. Sonra söz ben de Dante'yi okumaya başlarım.)

Ben Cinlerle büyüdüm desem, yeridir. Annem çocukluğum boyunca korkunç Cin masalları anlatırdı. Annem masal diye anlatırdı ya, bal gibi inanırdı Cinler'e. Bir Cin'i vardı mesela kabuslarına girip, tüm gece boyunca annemle uğraşan: Sarışın, güçlü bir adam. Sarı, sert kıllı saçları ve fırça gibi bıyıkları varmış; gözleri de cam gibi maviymiş. Annem hiç hoşlanmazdı sarışın adamlardan, biz de hoşlanmayalım diye epey uğraştı:) Genellikle bu adamın kılığındaydı annemin Cin'i, ama başka kılıklara girdiği de çok olurdu. Bir seferinde, annesinin kılığına girmiş ve anneme inci bir gerdanlık aldığını, kendi elleriyle boynuna takmak istediğini söylemiş. Annem hayran kalmış gerdanlığa ve arkasını dönüp saçlarını toplamış. O anda kavramış onun Cin olduğunu ve neyse ki çok geç değilmiş, Cin arkadan uğraşıyormuş annemi boğmaya, ama annem bir yandan iki eliyle tutmuş gerdanlığı, bir yandan da gerekli duaları mırıldanıyormuş nefes nefese. Sonunda pes etmiş Cin, kayboluvermiş. Annemin soğukkanlılığı ve gerekli duaları bilmesi hayatını kurtarmış:)

Çocukluğum annemin buna benzer heyecanlı, inançlı sesinden dinlediğim hikayelerle dolu. O.Henry bir çocuğun şeytanla tanışmasını sanata attığı ilk adım sayar ya, bu nedenle hoşuma gitmeli tüm bunlar. Ya da kabussuz geçmeyen gecelerin sebebi olarak, faltaşı gibi açık gözleriyle, korkuyla annesini dinleyen o çocuk için üzülmeliyim. Neyse ne. Geçmişle uğraşmamak ve hatırladıkça da sevecen, gülümsemek gerek aslında. Buyrun okuyun. Üşenmeden yazdım sizin için.

Cinler (S:58)
Müslüman inanışına göre, Allah akıl melekesine sahip üç tür varlık yarattı: Nurdan yaratılmış Melekler; ateşten yaratılmış Cinler ve topraktan yaratılmış İnsanlar. Cinler, Adem’den binlerce yıl önce, siyah, dumansız bir ateşten yaratıldılar; beş sınıfa ayrılırlar. Bunların arasında iyi ve kötü Cinler ile erkek ve dişi Cinleri görüyoruz. Evrenbilimci El-Kasvini, “cinler şeffaf bedenli hava hayvanlarıdır, kılıktan kılığa girebilirler”diyor. Kendilerini ilk önce bulut ya da kocaman sütunlar olarak gösterebilirler; ama biçimleri yoğunlaştığında, belki bir insan, bir çakal, bir kurt, bir aslan bir akrep ya da bir yılan biçiminde görünür olurlar. Bazıları gerçek mümin, diğerleriyse sapkın ya da dinsizdir. İngiliz oryantalist Edward William Lane, Cinler insan kılığına girdiklerinde, bazen korkunç devasa boyutlara ulaşırlar ve “eğer iyi huyluysalar, genellikle gözleri kamaştıracak denli yakışıklı; kötü huyluysalar müthiş çirkindirler,” diye yazıyor. Üstelik istedikleri zaman, “onları oluşturan parçacıkların çabucak dağılması ya da seyrelmesiyle” görünmez olabildikleri söyleniyor; o zaman, havaya ya da toprağa karışabilir ya da beton bir duvardan geçip gözden kaybolabilirler.

Cinler sık sık gökyüzünün altkatlarına varıp; orada meleklerin gelecek olaylara ilişkin konuşmalarına kulak kabartırlar. Bu, onların büyücülere ve müneccimlere yardım etmelerini sağlar. Bazı bilginlere göre, Piramitler ya da Süleyman buyruğuyla, muhteşem Kudüs Tapınağı’nı onlar yaptırmıştır.

Köhne evler, su sarnıçları, ırmaklar, kuyular, yol başları ve Pazar hyerleri Cinlerin alışılmış mekanlarıdır. Mısırlılar, çöllerde yükselen sütun benzeri kum hortumlarına tabanları yağlayan kötü bir cinin neden olduğunu söylerler. Bir de dediklerine göre, göktaşları Allah’ın kötü Cinlere fırlattığı oklardır. Bu muzır yaratıkların insanlara yaptıkları kötülüklerin en geleneksel olanları şunlardır: Sokaktan geçenlere çatıdan ve pencereden kiremit fırlatmak, güzel kadınları kaçırmak, metruk bir evde barınmaya çalışan birine eziyet etmek ve öteberi çalmak. Gelgelelim Bağışlayıcı, Merhametli Allah’ın adının anılması, insanı bütün kötülüklere karşı korumaya yeterlidir.

Mezarlıklara musallat olan ve cesetlerle beslenen gulyabani, alt sınıftan bir cin olarak görülür. İblis, Cinlerin babası ve şefidir.

1828 yılında, genç Victor Hugo, bu varlıkların toplantısını anlatan “Les Djinnns” adında, onbeş stanzalık tantanalı bir şiir yazdı. Her yeni stanzayla Cinlerin sayısı arttıkça, dizeler gitgide uzar, ta ki sekizinci stanzada Cinler tam takım toplanıncaya kadar. Bu noktadan sonra, Cinler yavaş yavaş dağılır ve şiirin sonunda tamamen yok olurlar.

Burton ve Noah Webster, Cin (Jihn)sözcüğüyle “vücuda getirmek anlamına gelen “beget” fiilinden türemiş olan “genius” sözcüğü arasında bağlantı kurar.