yalnızlık

bana kalırsa  siz de, şurada buluştuğumuz ve bu buluşma şeklini tercih eden siz de yalnızlığı benim kadar seviyorsunuz.  aramızda farklılıklar olsa da, ilgi alanlarımız, bakış açılarımız, yaşam biçimlerimiz tümden farklı olsa da,  sizinle beni burada buluşturan şey, ortak yalnızlık duygumuz.  elbette, benden farklı olarak  kendini sokağa atmak, "gerçek" yaşamın insanlarıyla toplaşmak isteyeniniz vardır. öyle de olsa,  tüm o patırtı kütürdüden sonra, kendi içinize çekildiğiniz bir zamana gömülürsünüz. o sırada ihtiyacınız olan şey, yalnızlıktır işte. bu zihinsel yoğunlaşma esnasında, yaşadıklarınıza anlam yüklediğiniz o yalnız zaman parçasında, olaylar sözcüklerle kıpırdaşır zihninizde; onları cümle yapmak için yalnız olmanız gerekir. kendinizi tekrar o resimlerde düşünür, hikayeleştirir  ve bizim algımıza istediğiniz türden sunacak hale getirirsiniz.  bilgisayardaki günlüğünüze yazıyı geçirip, yayınla tuşuna bastığınız anda da bu cemaatin içine dalarsınız. akışkan zaman içinde kendi görüntünüzü dondurup, bir nevi, o resim altına kendinizi yazarsınız. çünkü hatırlayan insan, resimlerle hatırlar ve o resimlerin üstünde cümleler değil de duygulanımların ifadesi olan,  sözcükler, başı sonu belirsiz cümle niyetleri vızıldaşır.

burda, bu evdeki yaşamıma bakarak komşular beni bir münzevi, yalnız bir insan olarak tanımlıyorlar. bu sabah komşunun, gelin kahve içelim, fal da bakarız, önerisini onu kırmamaya büyük çaba harcayacak şekilde geri çevirirken düşündüm; hakkımdaki yargılarının benim soğuk, kibirli bir insan olmam yerine, hiç istemesem de,  acı dolu, çilekeş, dindarca bir kendini kendine hapsetme yollu acımaya varmasına göz yumdum.

yalnızlığı tercih eden insan, ilişki önceliğini kendine vermiş insandır. kendisiyle yaptığı sohbetleri, münakaşaları önemsemektedir. onda hissettiğimiz kibrin nedeni bu gibi görünse de, asıl neden; ona sahip olma ihtimali olan değerleri sunan  başkalarını, ruhunu çalmaya gelmiş şeytanlar gibi görmesidir. başkalarının ve onların sunacağı ne yakınlığın ne de olanakların kıymeti vardır.

yalnız insan sevimsiz görünür, kaskatı bir ahlaki omurgaya sahiptir. başkalarıyla birlikte olunca verilmesi gereken tavizlere, yılışık hoşgörüye sahip değildir. "olur öyle," diyememektedir. sosyal hayatın içindeki başkalarının,  sonhız süren gündelik hayatının içinde atlamayı ustalıkla becerdiği ayrıntı mayınlarının tam da üstüne basar. burda duralım; burda bir yanlış var, der.

yalnız insan bir mesafeden baktığından, başkaları da gerçek kimliklerine kavuşur. bunu nasıl anlatsam, bilmiyorum; arçil ergenliğini yaşıyor. pek de bildik ergenlik travmalarıyla değil çok şükür. çocukluğundaki ben kimliksizdim, ona isteklerini sunan, ona dünyayı veren bir temsilciydim. ergenlikle birlikte kendisinin bilince varıyor. bu bilince varma hadisesini ergen, yalnızlaşarak yaşar.  ve böylece kendisini ve beni zihninde birbirinden koparıyor. bu kopuşla birlikte bana bir mesafeden, tarihi olan, sıkıntıları, istekleri olan, onunla ve istekleriyle çatışmaya giren bir kimlik olarak bakıyor. ben şimdi şimdi arçil'in zihninde bir gerçek kimliğe bürünüyorum. konuşmalarımız da bu nedenle bu farkedişin ekseninde dönüyor. işte böyle, başkalarına bir mesafeden ilgi gösteren yalnız insan, normal insana delice gelen ayrıntılarla kimlikleri en ince ayrıntısına kadar sezer. zihni, sherlock holmes gibi çalışır.

yalnız insan, bomboş, korkutucu, sevimsiz bir düzlükte hayal edilir. işin aslı hiç öyle değildir. yalnız olanın kendine ettiği oyunları bir başkası etmez. kendi kendine kumpas kurar, entrika çevirir, kendisiyle dalga geçer, kendisini faka bastırır, kendisini bir rol üstünde yakalar, kendi kendisiyle flört eder, sorular sorularla iflahını kurutur.  kendisinin verdiği  yanıta kolay kolay ikna olmaz. gözünün yaşına bakmaz; kaskatı, oyunsuz gerçeğe çarpıncaya kadar dibe dalar. kendisini göklere çıkarır, kendisini yerlerde süründürür, acır, acıtır, hırpalar, sever, döver... rahat, der sonunda. fena bir adam değilsin aslında, seninle sohbet etmek zevkti...  şerefe, diyip kadehini yanındaki su bardağında çınlatır. mutfağında yalnız başına kurabiye yapan bir kadının o sükunet maskesinin altından akıp giden esrar dolu sahneler, işinin ustası bir polisiye yazarının dudağını uçuklatacak bir kurguyu taşır muhtemelen. kanmayın.

yalnız insan, bedeninin rahatlığını önemser. bunun nedeni keyfine düşkün olması hiç değildir. çünkü bedenini bile bir başkası, bir nesne olarak görme eğilimindedir.  acıkan, ağrıyan, arzu duyan bu beden onun kendi zihinsel sürecine engel olmaktadır. yalnız insan için bir istekle kendini vurgulayan bedenden daha azap verici bir şey olmaz. onu unutmak ister. unutmak için de, bebeklerini yıkayıp, giydirip, karnını doyurup, uyutan ve sonunda başbaşa kalan bir çift gibi ilgilenir bedeniyle ve kendiyle öylece başbaşa zevkli saatler geçirme imkanına kavuşur.

yalnız insan kitap okur. bunu başkalarına kültürlü, akıllı, havalı, bilge görünmek için yapmaz. umrunda değildir başkası. kitabın saf, dümdüz kendisini talep etmesinden hoşlanır. onunla kurduğu ilişki, yalnızlığını zedelemez. kitap okuyan insana yaklaşamazsın, gözgöze gelemezsin. kitap okuma eylemi yalnızlığını besler; yalnızken kendisiyle kurduğu ilişkiyi zenginleştirir, kendisiyle bambaşka, renkli sohbetlerin yolunu açar. gerçekten zevk ala ala, gerektiği gibi okur bu nedenle kitabını. işin fiyakasıyla ilgilenmez.

yalnız insan süprizlerden hoşlanmaz. zamansız, hazırlıksız yakalandığı duruma/armağan edilen nesneye karşı alelacele kendisinin sahtesini yaratması gerekliliği nedeniyledir bu. başkası tarafından, hiç hesapta yokken ortaya çıkartılan durum/nesne, çok arzuladığı bir şey de olsa, kendi saf gerçekliğiyle onu karşılayacak ruhsal donanıma sahip değildir; ona hazırlıksızdır.  bu nedenle derhal devreye kendisinin sahtesini sokar. bu sahte kendi, sürprizle ilgilenir; çünkü ondan beklenen bu ilgiyi göstermesidir.  ilgi kadar  bir sevinci de köpürtmesi gerekir. hepsini layıkıyla yapar; ancak  bir yapmacıklık, bir sahtelik duygusundan yakasını kurtaramaz.  kendisi değildir.  tutkuyla bağlı olduğu kendisinden bu ani  kopuş ve sahte kendisinin ayarsız yapmacıklıklarıyla durumu idare etmeye çalışmasından asabı bozulur. istemez, eksik olsun.

yalnız insan da aşık olur, birileriyle yaşamak ister. bu sizi onun tasvirinde yanıltmasın. yalnız insan, yalnızlığını güvenceye almak için yapar çoğu kez bunu. yanında bulunmasını isteyeceği kişi, yalnızlığını, güvenliğini  riske atacak durumları ona haber vermesi; başkalarına karşı onu temsil etmesi ve başkalarına onu mazur gösterebilmesi içindir. yalnızlığı seven iki insanın biraradılığı kadar sorunsuz, şenlikli bir ilişki az bulunur.

biraz karikatürüze ettiysem de yalnız insan bence aşağı yukarı böyle. ben severim yalnızlığı. eskiden hiç sevmezdim. çok korkardım. kendimle mücadele ede ede, büyüye büyüye, kendimi acıta acıta, duvarları yumruklaya yumruklaya vardığım bu sessiz, sakin, eğlenceli vadiyi seviyorum artık. sizin, burada mesai harcayan hepinizin bir parçasının da  böyle olduğunu biliyorum.


adam phillips'in, öpüşme, gıdıklanma ve sıkılma üzerine adlı kitabını okudum bu sabah uyanınca. sonrasında temizlik ve yemek.  etli taze fasulye, makarna, yoğurt vardı yemekte. yemeğin içinde et benim için müşkül bir konu. bu sefer eti güzelce yıkayıp, kuruladım. soğan, baharat ve biraz da sirke ile iyice ovup, beklettim. sonrasında kavurdum, taze fasulye ve rendelenmiş kocaman bir adet antalya tarla  domatesi ekledim (arçil domates sevmez; rendeleyince sorunsuz yiyor), düdüklü tencerede pişirdim. o pişerken,  okuduğum bu kitabın etkisiyle yazdım bu yazıyı. öyle yabancısı olduğumuz afili kavramlara başvurmadan, mütevazi, eğlenceli psikanalitik denemeler olan phillips'in bu kitabını sizin de zevkle okuyacağınızı düşünüyorum. aklınızda olsun.